صرع یا اپی لپسی در سالمندان
نوشته : خانم دکتر پروین پورطاهریان
در دوران کودکی ، منحنی شیوع صرع به اوج خود میرسد و در سالهای بزرگسالی به کفه رسیده و ثابت میماند ، سپس مجددا" در سنین بالای 65 سال افزایش می یابد . بعد از 50 سالگی ، بتدریج شیوع تشنج هائی که برای اولین بار بروز میکنند ، افزایش یافته و این روند تا سن 80 سالگی ادامه دارد.
بعد از بیماری زوال عقل و سکته مغزی ، صرع شایعترین بیماری مغزی در سالمندان است، اما هنوز درباره درمان و پیش آگهی آن در این گروه سنی اطلاعات کمی وجود دارد.
انواع صرع در سالمندان
صرع میتواند به اشکال بسیار متفاوتی از جمله اختلال هوشیاری ، حملات تشنجی و لرزش اندامها خود را نشان دهد. معمولا" حملات طولانی مدت نیستند و بطور معمول یک یا دو دقیقه طول کشیده و سپس قطع میشوند. در 44 درصد موارد تشنج در سالمندان از انواع منتشره یا ژنرالیزه است. 56 درصد موارد از انواع آن با شروع کانونی ، خصوصا" نوع حرکتی میباشند. در این موارد احتمال اینکه علت خاصی برای تشنج یافت شود، بیشتر است.
چه چیزی موجب صرع میشود؟
برخلاف بالغین جوان که بیشترین علت تشنج آنها ناشناخته و ایدیوپاتیک میباشد و علت خاصی برای حملات یافت نمیشود، برای تشنج هائی که در سنین بالای 65 سال شروع میشوند ، در بیشتر از نصف موارد ، علل مشخصی را میتوان برای این عارضه پیدا کرد.
این علل به ترتیب شیوع ، عبارتند از : ضایعات عروق مغزی (سکته مغزی )، بیماریهای تحلیل برنده مغزی مانند زوال عقل (آلزایمر )، ضربه های مغزی و موارد مادرزادی.
علت اینکه در تعداد بسیار زیادی از سالمندان دلیل مشخصی برای تشنج نمیتوان پیدا کرد، این احتمال را مطرح میماید که تغییرات وابسته به سن در مغز ، منجر به پائین آمدن آستانه تحریک پذیری برای تشنج میگردد.
میدانیم پزشکان برای درمان صرع داروهای ضد صرع را تجویز مینمایند. این داروها در پیشگیری یا کاهش فرکانس تشنج بسیار موفق هستند، ولی به دلیل تغییر در راههای جذب ، میزان انتشار در بافتهای مختلف بدن ، میزان اتصال به پروتئین های سرم ، متابولیسم و دفع داروها، در سنین سالمندی غالبا" مقادیر کمتری از داروها تجویز میشوند. سالمندان اغلب نیاز به مصرف سایر داروها به دلیل بیماریهای دیگر دارند، لذا لازم است پزشک خود را از تمام داروهائی که مصرف میکنند مطلع سازند. بعضی داروها حتی داروهائی مانند ضد اسید معده یا مسکن ممکن است با داروهای ضد صرع ، تداخل عمل منفی داشته باشند و مصرف همزمان بعضی داروها ممکن است منجر به تغییر خلق و خوی و رفتار شود.
وقتی یک سالمند به طور ناگهانی دچار افسردگی ، فراموشی ، اضطراب و احساس خستگی مفرط شود، لازم است این مسئله را به پزشک خود اطلاع دهد تا این علائم با تغییر یا تنظیم میزان داروها برطرف گردد.
در سالمندان ممکن است مصرف صحیح دارو خصوصا" وقتی فرد احتیاج به مصرف چندین دارو در زمانهای متفاوت روز دارد ، مشکل باشد. به همین دلیل بسیاری از آنان استفاده از جدول داروئی ، جعبه های مخصوص مصرف قرص و ساعتهای مچی زنگ دار را در استفاده صحیح دارو مفید می دانند.
صرع به خودی خود و بدون توجه به سن، تجربه پریشان کننده ای است و تغییرات احتمالی در روش زندگی میتواند استرس زیادی به فرد سالمند و خانواده وی تحمیل نماید.
وقتی تشخیص صرع برای سالمند گذاشته میشود، یکی از واکنشهای نامطلوب افراد خانواده حمایت بیش از حد سالمند میباشد.
بدین ترتیب علی رغم اینکه آنها بیشترین و مهمترین توجه را به فرد سالمند اعمال میکنند ولی ممکن است این عمل به قیمت از دست دادن استقلال آنها تمام شود.
سالمندان مصروعی که از سلامت جسمی خوبی برخوردار هستند ، میتوانند مستقل زندگی کنند. بسیاری از سالمندان به یاد می آورند که زمانی صرع به عنوان یک بیماری روانی تلقی میگردید و در زمانهای نه چندان دور مردم از مصروعین دوری میکردند. ولی خوشبختانه زمان در حال تغییر است.
دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اورمیه
http://www.sahand272.blogfa.com/ http://www.rs272.parsiblog.com/ WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
: جستجو